Soalan Karangan SPM
Fenomena buli dalam kalangan pelajar sekolah semakin membimbangkan dan sering mendapat liputan dalam media massa. Gejala ini bukan sahaja menjejaskan mangsa, malah turut memberi kesan buruk kepada imej sekolah dan masyarakat.
Tulis sebuah karangan tentang kesan perbuatan buli dalam kalangan pelajar dan cara-cara untuk mengatasinya.
Pendahuluan
Dalam dunia pendidikan masa kini, isu buli dalam kalangan pelajar sekolah semakin mendapat perhatian serius masyarakat. Buli boleh ditakrifkan sebagai perbuatan menyakiti atau menindas orang lain sama ada secara fizikal, lisan, emosi mahupun siber dengan tujuan menakut-nakutkan mangsa. Fenomena ini kian berleluasa dan menjadi barah sosial yang menular dalam sistem persekolahan kita. Menurut statistik Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) tahun 2023, lebih 4,000 kes buli dilaporkan di sekolah seluruh negara, menunjukkan peningkatan hampir 13% berbanding tahun sebelumnya. Situasi ini membuktikan bahawa perbuatan buli bukan lagi isu terpencil, tetapi ancaman yang menjejaskan keharmonian dan masa depan generasi muda. Seperti kata Tun Dr. Mahathir Mohamad, “Bangsa yang berjaya ialah bangsa yang berdisiplin.” Justeru, membendung budaya buli merupakan tanggungjawab bersama demi melahirkan generasi pelajar yang berakhlak dan berperikemanusiaan.
Isi 1 – Menjejaskan Kesihatan Mental dan Emosi Pelajar
Antara kesan paling ketara akibat perbuatan buli ialah kecederaan emosi dan mental mangsa. Mangsa sering mengalami tekanan perasaan, ketakutan melampau, rasa rendah diri, dan kemurungan. Dalam kes tertentu, ada pelajar yang sanggup mencederakan diri atau berhenti sekolah kerana tidak tahan menanggung penderitaan. Kajian oleh World Health Organization (WHO) pada tahun 2022 mendapati bahawa 1 daripada 5 remaja yang mengalami buli berisiko menghadapi masalah kesihatan mental yang serius. Peribahasa Melayu ada menyebut, “Kerana pulut santan binasa, kerana mulut badan binasa.” Begitulah akibat kata-kata hinaan dan perlakuan kasar yang dilakukan tanpa memikirkan kesannya terhadap jiwa mangsa. Maka, sudah tiba masanya masyarakat sedar bahawa luka di hati lebih parah daripada luka di tubuh.
Isi 2 – Menjejaskan Prestasi Akademik dan Sahsiah Diri
Selain menjejaskan emosi, buli turut memberi kesan besar terhadap prestasi akademik dan sahsiah pelajar. Mangsa menjadi takut ke sekolah, hilang motivasi untuk belajar dan gagal menumpukan perhatian di dalam kelas. Seterusnya, pencapaian akademik mereka merosot dan potensi diri terbantut. Pelaku buli pula terperangkap dalam kancah disiplin yang buruk, malah berisiko terlibat dengan jenayah pada masa hadapan. Seperti kata Nelson Mandela, “Pendidikan ialah senjata paling berkuasa untuk mengubah dunia.” Namun, jika suasana sekolah tidak selamat akibat budaya buli, senjata pendidikan itu akan tumpul. Oleh itu, semua pihak perlu memastikan sekolah menjadi tempat yang damai dan kondusif untuk proses pembelajaran.
Isi 3 – Mencemar Imej Sekolah dan Negara
Gejala buli juga mencemarkan imej sekolah, ibu bapa, dan negara. Sekolah yang sering dikaitkan dengan kes buli akan hilang kepercayaan masyarakat, malah menjejaskan reputasi sistem pendidikan negara di mata dunia. Contohnya, tular di media sosial pada tahun 2024 rakaman video pelajar membuli rakan hingga mencetuskan kemarahan warganet dan menjatuhkan maruah institusi pendidikan tersebut. Fenomena ini boleh diibaratkan seperti “api kecil menjadi kawan, api besar menjadi lawan” — jika tidak dikawal, perbuatan kecil boleh membawa padah besar. Apabila budaya ganas berakar dalam sekolah, maka lunturnya nilai hormat, kasih sayang dan perpaduan yang menjadi teras kemanusiaan.
Isi 4 – Langkah Mengatasi Gejala Buli
Bagi mengekang masalah ini, pendekatan menyeluruh perlu dilaksanakan. Pihak sekolah wajar mengadakan kempen anti-buli, program kaunseling dan ceramah kesedaran bagi mendidik pelajar tentang empati dan tanggungjawab sosial. Guru perlu bertindak tegas terhadap pelaku buli, manakala ibu bapa pula mesti memantau perubahan sikap anak-anak di rumah. Di samping itu, kerajaan boleh memperkukuh Akta Pendidikan dan undang-undang anti-buli siber agar pelaku tidak terlepas daripada hukuman. Media juga memainkan peranan penting menyebarkan mesej kesedaran kepada masyarakat. Pendek kata, semua pihak mesti berganding bahu bagai aur dengan tebing untuk membanteras budaya ganas ini sebelum menjadi wabak sosial yang sukar diubati.
Penutup
Kesimpulannya, perbuatan buli membawa pelbagai kesan negatif terhadap mangsa, sekolah, dan masyarakat. Gejala ini bukan sahaja menghancurkan masa depan pelajar, malah menggugat nilai kemanusiaan dalam diri generasi muda. Oleh itu, kita perlu memerangi buli secara kolektif dan berterusan. Pelajar hendaklah berpegang pada nilai hormat, empati, dan kasih sayang dalam hubungan sesama manusia. Ingatlah pesanan Sayidina Ali r.a., “Nilai seseorang diukur daripada akhlaknya, bukan kekuatannya.” Justeru, jauhilah buli kerana perbuatan itu tidak membawa sebarang kebaikan, bahkan mengundang bala sosial yang besar. Sesungguhnya, “mencegah lebih baik daripada mengubati.”
