Rencana ini ditulis
oleh :
Tan Sri Rozali Ismail
Pengerusi Eksekutif
Puncak Niaga Holdings Berhad
Pengerusi Eksekutif
Syarikat Bekalan Air Selangor Sdn. Bhd. (Syabas).
Penduduk di Lembah
Klang terutamanya di Selangor, Kuala Lumpur dan Putrajaya bergantung kepada 33
loji rawatan yang beroperasi untuk membekalkan air di ketiga-tiga kawasan ini.
Dalam konteks ini, peranan yang perlu dimainkan oleh pengendali loji rawatan
air seperti Puncak Niaga, Splash dan Konsortium Abass menjadi semakin mencabar
bagi memastikan pengeluaran loji-loji mereka mencukupi untuk membekalkan air
kepada 7 juta pengguna. Kebanyakan loji rawatan air utama yang beroperasi
melebihi kapasiti reka bentuknya. Misalnya loji rawatan air Sungai Langat yang
reka bentuk kapasitinya adalah 386 juta liter sehari (JLH) beroperasi 447.42
JLH iaitu melebihi 15.9 peratus (%) daripada keupayaan sebenarnya. Demikian
juga dengan loji rawatan air Sungai Semenyih yang kapasiti reka bentuknya 546 JLH
telah beroperasi pada tahap 665.92 JLH iaitu melebihi 22%.
Semua ini berikutan
pertambahan permintaan air yang meningkat pada kadar 3.5% setiap tahun. Jika
keadaan ini berterusan tanpa penaiktarafan atau penyelenggaraan yang rapi,
dikhuatiri loji-loji ini akan mengalami tekanan akibat beban pengeluaran dan
boleh menyebabkan ia rosak pada peringkat-peringkat tertentu dan seterusnya
mengakibatkan bekalan air terputus. Pertambahan jumlah penduduk, pembangunan
kawasan-kawasan perumahan dan perindustrian baru dan sebagainya banyak
menyumbang ke arah itu. Situasi ini jelas menunjukkan jumlah bekalan air bersih
yang semakin banyak diperlukan untuk menampung keperluan yang meningkat ini. Dalam
hal ini, syarikat yang bertanggungjawab untuk mengagihkan bekalan air kepada
pengguna di negeri Selangor, Kuala Lumpur dan Putrajaya iaitu Syabas sudah
pasti berhadapan tekanan yang bukan sedikit untuk mencapai tahap
perkhidmatannya yang terbaik kepada pengguna disebabkan kekangan tersebut.
Hari ini, jumlah
permintaan air terawat adalah sebanyak 4,219 JLH atau hampir sama dengan jumlah
yang mampu dibekalkan, iaitu 4,326 JLH. Ini menjadikan kapasiti rezab hanya
pada kadar 2.47%. Dengan pembangunan yang telah dijangkakan, kemungkinan
berlaku masalah kekurangan bekalan air pada 2014 tidak dapat dinafikan. Senario
ini membawa kepada keadaan di mana sesetengah kawasan di Selangor, Kuala Lumpur
dan Putrajaya mengalami kekurangan bekalan air bersih terutamanya apabila
berlaku sebarang gangguan kepada bekalan ataupun semasa penggunaan puncak. Beberapa
kawasan dikenal pasti sebagai kawasan water stress terutama yang terletak di
lokasi berpenduduk padat. Walaupun bekalan air disalurkan ke kawasan ini dengan
kapasiti sedia ada sepenuhnya, tetapi keseluruhannya digunakan bagi memenuhi permintaan
harian.
Walaupun kebanyakan
loji rawatan beroperasi melepasi kapasiti reka bentuknya, tetapi masih ada loji
rawatan yang beroperasi di bawah kapasiti sebenar. Sebagai contoh, loji rawatan
air Sungai Rasa yang berkapasiti 250 JLH hanya beroperasi ditahap pengeluaran
138.71 JLH sahaja. Walaupun pengeluaran loji ini boleh dipertingkatkan namun
loji rawatan ini tidak dapat membantu membekalkan air ke kawasan water stress
disebabkan tiada jajaran paip untuk menyalurkan bekalan air ke kawasan tersebut.
Ironinya, loji rawatan air Sungai Rasa ini terletak di utara Selangor
sementelahan kebanyakan kawasan water stress terletak di kawasan Lembah Klang
dan selatan Selangor. Justeru sistem rangkaian agihan paip perlu dinaik taraf.
Pun begitu kelulusan pihak berkuasa perlu ada untuk kerja kerja ini dilakukan
oleh pembekal air, terutama sekali apabila Perbelanjaan Modal (CAPEX) masih
dibekukan sehingga kini.
Kesan kepada
pembangunan
Kita sedia maklum
bahawa negara sedang menjalani proses transformasi di mana usaha-usaha sedang
giat dijalankan untuk memastikan Malaysia mengalami arus pembangunan mapan dan
terancang. Namun usaha-usaha ke arah pembangunan secara fizikal, termasuk penarikan
pelaburan asing hingga ke arah memastikan tahap kehidupan yang berkualiti tidak
akan terkesan jika kemudahan sepenting air tidak boleh disediakan. Berdasarkan
tiga faktor utama yang dinyatakan, kita tidak boleh menolak kenyataan bahawa
krisis bekalan air boleh berlaku malah kesannya telah dirasai di Lembah Klang.
Awal tahun ini satu gelombang krisis air peringkat pertama melibatkan empat
daerah telah berlaku melibatkan Hulu Langat, Sepang, Kuala Langat dan
sebahagian Petaling sehingga beberapa hari akibat penyusutan kolam-kolam
perkhidmatan dalam tempuh yang singkat akibat kadar penggunaan tinggi.
Dalam situasi
tersebut walaupun loji-loji rawatan telah meningkatkan pengeluaran ke tahap
maksimum, namun peningkatan paras kolam amat perlahan. Situasi ini telah
memberikan kesan secara langsung terhadap projek projek pembangunan baru.
Akibat senario tersebut, dalam tempoh 1 Januari 2012 hingga 12 Mac 2012,
sejumlah 75 projek pembangunan tidak dapat diluluskan oleh Syabas berikutan
bekalan air yang tidak cukup untuk menampung keperluan permintaan sedia ada. Pada
masa ini kawasan-kawasan seperti di Kuala Lumpur, Petaling dan Klang sering
menghadapi masalah kekurangan air atau tekanan rendah kerana kawasan-kawasan
ini dibanjiri industri dan mempunyai kepadatan penduduk yang ramai.
Bayangkan sekiranya
situasi ini berterusan sudah pasti segala perancangan pembangunan akan terencat
dan memberi implikasi bukan sedikit kepada sosioekonomi di negara ini. Apatah
lagi Kuala Lumpur dan Putrajaya merupakan hab ekonomi negara ini. Apa yang
dikhuatiri pengguna yang terpaksa berdepan dengan masalah ini sekiranya tiada
tindakan proaktif diambil. Bila situasi ini terjadi, apakah negara ini masih
gah sebagai destinasi pelaburan terulung? Apakah kualiti hidup yang
diuar-uarkan masih relevan dan realiti? Apakah Malaysia yang mempunyai pelbagai
pencapaian di pentas dunia masih tergapai-gapai mengendalikan isu keperluan
asas? Selepas gelombang pertama krisis dirasai pada awal tahun ini, gelombang
kedua krisis bekalan air di kawasan-kawasan yang tersenarai telahpun berlaku
dan ini boleh lebih memudaratkan jika projek projek pembangunan di
kawasan-kawasan tersebut diteruskan. Maka tindakan tidak meluluskan pembangunan
di kawasan-kawasan tersebut merupakan satu tindakan perlu untuk memastikan
bekalan air yang berterusan.
Langkah penyelesaian
Mengatasi situasi
seperti ini memerlukan komitmen semua pihak dan masing-masing perlu memainkan
peranan dengan berkesan. Ia berbalik kepada pengurusan bekalan air secara
pendekatan holistik. Sumber air perlu dikawal daripada pencemaran selain
memastikan ia mencukupi tanpa bergantung semata-mata kepada faktor cuaca. Tanggungjawab
ini bukan sahaja terletak di bahu pihak kerajaan mahupun agensi-agensi yang
dipertanggungjawabkan seperti Jabatan Alam Sekitar, Kementerian Sumber Asli,
Lembaga Urus Air Selangor, pengendali loji dan Syabas semata-mata. Lebih
daripada itu ialah sikap orang ramai yang perlu menjaga sungai daripada
pencemaran. Ini penting untuk menjamin kelangsungannya.
Selain itu peningkatan
kapasiti pengeluaran air terawat perlu dilakukan dengan menaik taraf segala
infrastruktur pembekalan air termasuk loji loji rawatan dan sistem agihan iaitu
jajaran paip dan connectivity. Penambahan loji rawatan adalah antara usaha
berkesan yang perlu disegerakan termasuklah pembinaan Loji Rawatan Air Langat
Dua yang masih tertangguh pembinaannya. Semua usaha usaha ini melibatkan kos
yang tinggi dan memerlukan kelulusan pihak berkuasa sama ada Kerajaan Pusat
mahupun negeri. Dalam konteks ini, penyelesaian segera isu isu yang masih
tertangguh termasuk penstrukturan semula industri air di Selangor wajar diberi
perhatian serius. Sehingga persefahaman dan persetujuan di antara kedua-dua
pihak iaitu kerajaan negeri dan kerajaan pusat dicapai dan dimuktamadkan, situasi
pembekalan air di negeri Selangor, Kuala lumpur dan Putrajaya dikhuatiri akan
terus terbelenggu.
Justeru, sempena
dengan hari air sedunia yang disambut diseluruh dunia baru-baru ini, kita
berharap satu titik pertemuan yang positif dapat capai antara kedua-dua pihak
bagi memastikan masalah yang membelenggu industri bekalan air ini dapat
dirungkai. Apa yang penting, teras paling utama terhadap usaha ini perlu
difokuskan kepada hak manusia terhadap air bersih dan kesinambungan kehidupan
berkualiti. Sebagaimana air dilihat sebagai penyambung kehidupan, begitulah
juga usaha untuk mengekalkannya.
Sila berikan komen
anda. Terima kasih.
Sumber :
Utusan Malaysia
25 Mei 2012
