Rencana ini ditulis oleh :
Azmi Hassan
Geostrategis Institut Geospatial dan Sekolah Perdana UTM.
Keputusan kerajaan Kanada yang menyekat bidaan bernilai C$5.17
bilion (RM15.9 bilion) daripada Petronas ke atas syarikat petroleum negara
tersebut, Progress Energy Resources Corp. (Progress) agak memeranjatkan kerana
sebelum ini tiada tanda yang menunjukkan proses itu mendapat tentangan. Menteri
Industri Kanada yang mempunyai kuasa mutlak dalam hal ini, Christian Paradis
berkata, pengambilalihan berkenaan tidak akan memberi ‘faedah bersih’ kepada
negara, iaitu salah satu kriteria yang termaktub dalam Akta Pelaburan Kanada. Kegagalan
bidaan Petronas mengelirukan bukan sahaja pelabur asing malah pelabur Kanada
kerana Petronas mempunyai kemampuan untuk membantu merangsang pembangunan
mencair industri eksport gas semula jadi dengan membina kemudahan eksport LNG
di negara itu.
Menteri Tenaga, Teknologi Hijau dan Air, Datuk Seri Peter Chin Fah
Kui ketika mengulas isu tersebut menegaskan bahawa kerajaan mahu Petronas
membida semula sedaya upaya untuk memastikan kejayaan. Sama ada semak bida atau
apa sahaja yang perlu, ini sahaja yang saya boleh katakan. Saya rasa penting
bagi mereka berbuat sesuatu mengenainya," kata Chin, yang merupakan ahli
jawatankuasa minyak dan gas. Kegagalan bidaan Petronas sebenarnya bukan kerana
kelemahan kandungan bidaan tetapi lebih menjerumus kepada mangsa keadaan. Ini
kerana pada waktu yang sama Paradis berhadapan dengan tekanan untuk menilai
satu lagi bidaan yang lebih besar dari syarikat minyak CNOOC dari China untuk
mengambil alih pengeluar minyak Kanada Nexen dengan nilai C$15.1 bilion.
Petronas menerima tempias kerana niat CNOOC walaupun mendapat
sokongan 99 peratus pelabur Nexen tetapi rakyat negara tersebut berasa agak
sangsi dengan ketelusan syarikat minyak China tersebut. Terdapat persepsi dalam
kalangan ahli politik dan rakyat Kanada bahawa oleh kerana CNOOC adalah
syarikat milik kerajaan China maka setiap keputusan yang bakal diambil hanya
memberi manfaat kepada China dan bukan kepada Kanada. Isu ini menjadi lebih
sensitif kerana Nexen bergiat dalam industri tenaga yang dianggap sebagai
sektor strategik yang mampu menggugat kestabilan Kanada jika keputusan yang
diambil oleh Nexen tidak selari dengan aspirasi Kanada. Oleh kerana China
dianggap sebagai kuasa besar yang setara dengan Amerika Syarikat (AS), maka
setiap tindak tanduk syarikat negara itu mendapat perhatian yang teliti kerana
khuatir Beijing akan mempergunakan syarikat milik kerajaan untuk kepentingan
politik dan strategik China.
Beberapa syarikat China yang mempunyai hubungan rapat dengan
Beijing telah ditegah niat mereka untuk mengambil alih syarikat AS kerana
timbul kemusykilan mengenai ketelusan pentadbiran syarikat China itu. Beberapa
minggu lepas Presiden Barack Obama menegah syarikat milik pelabur China yang
beroperasi dari Delaware iaitu Ralls Corp. daripada mengambil alih syarikat
yang mengendali kincir angin di Oregon. Alasan yang digunakan untuk
mempertahankan keputusan itu adalah kincir angin tersebut terletak di kawasan
latihan Tentera Laut AS yang banyak digunakan untuk tujuan ujian kapal terbang
pengebom tanpa pemandu (drone) dan latihan perang elektronik. Lokasi kincir
angin yang begitu hampir dikhuatiri akan digunakan oleh Beijing untuk
menjalankan kerja risikan yang bakal mengugat keselamatan AS.
Malah isu pengintipan syarikat milik China menjadi isu hangat di
antara dua calon Presiden AS iaitu Obama dan Mitt Romney. Masing-masing membuat
tuduhan bahawa syarikat Huawei dan ZTE Corp. dari China yang banyak membekalkan
alat telekomunikasi kepada industri AS menjalankan kerja pengintipan bagi pihak
Beijing. Bidaan Petronas bukan sahaja penting kepada Malaysia tetapi juga
kepada industri minyak Kanada yang memerlukan pelabur dari luar untuk
mempertingkatkan lagi aktiviti penerokaan minyak negara berkenaan. Progres dan
Petronas telah mencapai persetujuan pada Jun lepas lagi kerana kedua-dua pihak
akur saling memerlukan di antara satu sama lain jika rancangan untuk meneroka
dan memajukan kawasan simpanan minyak wilayah Montney di British Columbia and
Alberta menjadi satu kenyataan.
Kini kedua-dua syarikat minyak itu tidak mempunyai masa banyak
untuk menyakinkan Paradis terutama sekali bahawa pengambilan alih Progress
tidak akan memudaratkan kepentingan strategik Kanada. Strategi juga perlu
disusun untuk menyakinkan Perdana Menteri, Stephen Harper bahawa proses ini
tidak akan memberi kesan negatif kepada kerajaan parti Konservatif Kanada. Progress
dan Petronas perlu mengambil iktibar dari episod kegagalan BHP Billiton‘s untuk
mengambil alih syarikat Kanada Potash Corporation pada 2010. Bidaan BHP gagal
kerana faktor politik iaitu pengundi di Saskatchewan dan Alberta yang menjadi
tonggak kerajaan Harper menentang hasrat BHP. Jika diambil kira dari sudut
pandangan rakyat Kanada, pada asasnya Petronas sepatutnya berada dalam
kedudukan yang lebih mudah untuk menyakinkan kerajaan Harper bahawa persepsi
negatif CNOOC tidak ada pada Petronas.
Ini kerana daripada tinjauan pendapat yang dilakukan terhadap niat
CNOOC, hampir 70 peratus rakyat Kanada menolak hasrat tersebut dengan alasan
tidak yakin dengan ketelusan Beijing. Tidak menghairankan mengapa rakyat Kanada
mengambil pendirian sedemikan rupa kerana kesemuanya ini ada kena mengena
dengan fenomena kegusaran kebangkitan China dalam hal ehwal ekonomi dan
ketenteraan. Petronas juga perlu pintar menggunakan faktor bahawa Perdana
Menteri Harper merupakan seorang ahli politik yang memperjuangkan konsep
perdagangan tanpa sekatan yang juga merupakan penyokong kuat pembentukan Perjanjian
Perkongsian Trans-Pasifik (TPP) di mana selari dengan aspirasi Malaysia.
Sumber
Utusan Malaysia
26 Oktober 2012
Tiada ulasan:
Catat Ulasan