Akhbar Satar
Cadangan agar sebuah
Suruhanjaya Perkhidmatan baru diwujudkan bagi Suruhanjaya Pencegahan Rasuah
Malaysia (SPRM) dan menaik taraf Ketua Pesuruhjaya sebagai jawatan berdasarkan
Perlembagaan Persekutuan seperti jawatan Peguam Negara, Ketua Audit Negara dan
Hakim untuk memastikan kebebasan dan ketelusan adalah baik. Cadangan ini memberi lebih kuasa kepada badan
bebas berkenaan dalam membuat keputusan tanpa campur tangan mana-mana pihak
dalam usaha meletakkan badan itu benar-benar bebas dan telus, sekali gus
menangkis pandangan negatif dan persepsi rakyat terhadap SPRM. Penubuhan
Suruhanjaya Perkhidmatan sendiri adalah sesuatu yang ditunggu-tunggu semua
pimpinan SPRM. Ia membolehkan badan pemantau antirasuah itu mempunyai kawalan
penuh ke atas pegawainya, termasuk semua proses pelantikan dan pemecatan
pegawai tidak lagi dibuat oleh Suruhanjaya Perkhidmatan Awam.
SPRM amat memerlukan
sebuah badan khusus dalam pemilihan anggota, berdasarkan kualiti dan
kredibiliti calon bagi melaksanakan tugas yang memerlukan kepakaran tertentu
untuk memperkasakan aspek pencegahan rasuah di negara ini. Jika ia dapat
dilaksanakan, maka ramai golongan profesional negara yang ingin berkhidmat
dengan SPRM akan dapat berbuat demikian secara lebih mudah dan efisien serta
dapat mengurangkan kerenah birokrasi. Ini bukan bermakna SPRM akan mengambil
pegawai dengan sewenang-wenangnya, tetapi SPRM akan menggunakan kaedah
menemuduga yang lebih sesuai dan calon perlu menduduki ujian tertentu. Oleh
kerana bilangan pengambilan pegawainya sedikit, mungkin tidak menjejaskan dasar
pasaran buruh kerajaan. Beberapa bulan lalu, Perdana Menteri, Datuk Seri Najib
Razak, dalam ucapan ketika merasmikan Program Pegawai Integriti Bertauliah,
membayangkan bahawa beliau bersetuju menubuhkan sebuah Suruhanjaya Perkhidmatan
Anti Rasuah, seperti yang dicadangkan oleh Lembaga Penasihat SPRM, cuma isu ini
perlu dibuat pindaan perlembagaan selepas Pilihan Raya Umum Ke-13.
Naik status seperti
kuasa hakim
Pelantikan Ketua
Pesuruhjaya SPRM kini dilakukan Yang di-Pertuan Agong atas nasihat Perdana
Menteri. Banyak pihak berpendapat bahawa secara logik beliau boleh dipengaruhi
atau dipecat sama ada disebabkan tekanan politik atau kerana sebab lain. Oleh
itu, sesetengah pihak mendakwa bahawa SPRM masih tidak benar-benar telus dan
bebas. Pada pendapat penulis memang baik, sekiranya Pesuruhjaya SPRM itu
dinaikkan statusnya, sama seperti kuasa hakim yang tidak membenarkan mana-mana
pihak sewenang-wenangnya memecat atau melucutkan jawatannya tanpa melalui
proses tribunal. Tetapi kita perlu ingat bahawa sebuah negara masih diperintah
oleh parti politik yang memenangi pilihan raya dan beliau sedikit sebanyak
terpaksa akur kepada arahan kerajaan.
Apatah lagi jika
Pesuruhjaya adalah seorang penjawat awam, tindakan yang tidak popular boleh
menjejaskan masa depan dalam perkhidmatannya melainkan beliau menjalankan tugas
yang diamanahkan dengan tegas dan berani menghadapi sebarang risiko. Oleh itu,
penulis berpendapat kemungkinan besar Ketua Pesuruhjaya SPRM masih tidak
mempunyai jaminan untuk menjalankan tugas dengan bebas dan tenteram. Sementara
itu Bajet 2013, SPRM menerima peruntukan sebanyak RM276 juta dan meluluskan
sebanyak 150 perjawatan tambahan setiap tahun sehingga mencapai jumlah 5,000
anggota yang disasarkan. Walaupun peruntukan ini masih kecil, ia adalah
pelaburan berbaloi untuk mewujudkan masyarakat yang bersih daripada gejala
rasuah.
Perlu aspek
integriti, akauntabiliti
Dalam hal peruntukan
ini, penulis berpendapat SPRM juga perlu diberi kuasa autonomi perbelanjaan
kewangan iaitu tanpa merujuk kepada Kementerian Kewangan untuk berbelanja.
Peruntukan agensi ini diperoleh terus daripada Parlimen dengan peratus kenaikan
tetap setiap tahun seperti yang diamalkan oleh ICAC Hong Kong. Ini disebabkan
proses membina agensi pencegahan rasuah yang teguh, dinamik dan viable bergantung
kepada kewangan yang stabil serta mengendalikan hal-hal kewangannya tanpa
banyak kerenah birokrasi. Bagaimanapun SPRM perlu menekankan aspek integriti,
akauntabiliti dalam pengurusan kewangannya dan pastikan ia disempurnakan dengan
amanah dan penuh bertanggungjawab. Menaikkan taraf Ketua Pesuruhjaya tanpa
mempunyai kuasa bebas untuk menggunakan peruntukan kewangan akan menjejaskan
kelancaran siasatan kes rasuah dan kelicinan agensi SPRM. Perkara lebih buruk
berlaku apabila SPRM menjalankan siasatan terhadap pegawai atau agensi yang
mempunyai kuasa menentu dan meluluskan peruntukan tahunannya, sudah pasti
sedikit sebanyak akan melambatkan proses meluluskan sesuatu peruntukan.
Semua keadaan itu
memerlukan sumber kewangan yang mencukupi dan kuasa untuk membelanjakan
peruntukan kewangan tanpa sebarang campur tangan daripada mana-mana pihak yang
mempunyai kepentingan. Malahan autonomi perbelanjaan kewangan ini boleh
dianggap sebagai satu instrumen penting yang boleh memacu SPRM ke arah sebuah
agensi yang benar-benar bebas dan telus. Walau apapun pegawai SPRM perlu berkerja
keras, meningkatkan kualiti kertas siasatan, berdisiplin, memperkasakan budaya
integriti, memperbanyakkan latihan risikan, meningkatkan penguasaan bahasa
Inggeris, menggunakan teknologi dalam siasatan, menyiasat secara adil,
profesional dan demi negara berusaha memperbaiki kedudukan Indeks Persepsi
Rasuah (CPI) yang akan dikeluarkan oleh Transparency International bulan depan.
Sumber
Berita Harian
2 Oktober 2012
Tiada ulasan:
Catat Ulasan